Буддизм
Будда б.з. шамамен 622 жыл бұрын Үндістанның Бенарес қаласынан 160 км солтүстігіндегі Капилавас (басқа аты Лумбини) ауылында дүниеге келген. Шын аты Гаутама немесе Сиддхартха. 29 жасында бір орманда жалғыз қалып, өте қиын риязат [аштық] шегеді. Риязат арқылы ештеңе тындыра алмайтынын түсініп, қалыпты өмірге оралған және тәфәккурға беріледі. 35 жасында Неранжара өзенінің жағасында бір інжір [Бо] ағашының түбінде ойланып отырғанда санасы ашылып, осылайша Гаутама (Будда) болады, 80 жасында қайтыс болғанға дейін өз пікірлерін, көзқарастарын таратуға тырысады. Будда Брахма сенімінің бұзылғандығын, пұтқа табынудың қате екендігін айтқан. Оны тыңдағандар оның жолымен жүрді. Будда өзінің тек адам екенін айтып, ешқашан өзін тәңір деп танытпаған. Алайда, ол өлгеннен соң шәкірттері оны тәңірге айналдырған, оның атынан ғибадатханалар салып, мүсіндерін жасап, соларға табына бастаған. Осылайша, буддизмді пұтқа табынушылыққа айналдырған. Буддизмде құдай жоқ.
Буддист кәпірлерінің қате діндерінде төрт «Негіз» бар. Олар:
1) Өмір қиыншылыққа толы. Ләззат пен қуаныш – қиял, алдамшы түс. Туылу, қарттаю, ауру және өлім – ащы қайғы.
2) Бұл қиыншылықтардан құтылуға кедергі болатын нәрсе – білімсіздік кесірінен берілген құмарлықтарымыз және не болса да, міндетті түрде өмір сүру құштарлығымыз.
3) Қиыншылықты жеңу үшін барлық өткінші құмарлықтармен бірге міндетті түрде өмір сүру құштарлығын да тәрк ету керек.
4) Өмір сүруге деген қалауды жою арқылы адам рахатқа қауышады. Бұл жағдай «нирвана» деп аталған. Нирвана – ешқандай тілегі, әуестігі жоқ адамның дүниелік ләззаттардан аулақ тұрып, киелі рахаттыққа қауышуы дегенді білдіреді. Будда адамдардың бақытқа қол жеткізуі үшін сегіз жолды ұсынады. Бұл жолдар төменде жазылған:
Дұрыс сенім,
Дұрыс шешім,
Дұрыс сөз,
Дұрыс әрекет,
Дұрыс өмір,
Дұрыс еңбек,
Дұрыс тәфәккур,
Дұрыс сот.
Будда Брахма дініндегі бүкіл топтарды қабылдамайды. Брахман тобының артықшылықтарын мойындамайды және оларды ерекше деп есептемейді. Барлық адамдарды тең деп санап, оларға бірдей құқықтар береді. Брахманизмдегі парияларды бауырына басады. Адамдарды қасиетті болмыс деп есептемейді. Керісінше, адамдардың кемшіліктері көп екенін және азға қанағат етіп, ораза тұту арқылы ғана бұл күнәлардан құтылатынын айтады. Бірақ, бұл қасиеттердің дінге, Аллаһу та’аланың разылығына ешқандай қатысы жоқ. Олардың рухтары бос. Өйткені, буддизмде «Аллаһ» сенімі жоқ.
Азияда Тайланд, Бангладеш және Малайзия аралығындағы өмір сүретін «Бирма» халқы – сауатсыз, ахлақсыз адамдар. Б.з. 543 жыл бұрын «Будда» діні осы жерге келді. Бұл дінде құқық, мейірімділік деген нәрселер болмағандықтан, жабайы адамдар арасында тез тарады. Он ғасырдан кейін Үндістаннан келген мұсылман саудагерлер Ислам дінін алып келді. Ислам білімдері, ислам ахлақы таралды. Кейіннен британдықтар келіп, табиғи кендерді отарлады. Әлемнің барлық жерінде жасағанындай, өтірік пен қару-жарақтың күшімен және тыңшылардың, миссионерлердің қулықтары, мәжбүрлеуі арқылы Исламға деген дұшпандықты таратты. Екінші дүниежүзілік соғыстан кейін британдықтар кері шегінген болса да, Исламға шабуылдайтын жабайы жануарлар отарын қалдырып кетті. Зұлымдықтан қашқан дін адамдарының хаттарынан түсінгеніміз бойынша, Бирма әскерлері үйлерді басып, еркектерді өлтіреді, әйелдерді, қыздарды алып кетіп, барлық жамандықты істейді. Әдеп жерлерін кесіп, көздерін ойғаннан кейін өлуге қалдырады. Біздің сенгеніміз бойынша Аллаһу та’ала шәһидтерге жараларының, сынған жерлерінің ауруын сездірмейді. Олар «қайтадан дүниеге келіп, шаһадат ләззатын тартқысы» келеді. Бирмада мұсылмандарға қарсы британдықтардың жоспарын орындаған баскесерлер британдықтармен бірге дүниеде де, ахиретте де ауыр азап шегеді.
Б.з. 479 жыл бұрын 70 жасында қайтыс болған Конфуций Қытай философы болатын. Ол ахлақ және мемлекет басқару туралы жазған кітаптарымен танымал болды. Философиясы кейіннен діни сектаға айналды. Кітаптарында сәмауи (Аллаһтан келген) діндерге қатысты ешқанадай мағлұмат кездеспейді.м
Сайтымыздағы мәліметтер бүкіл адамзаттың пайдалануы үшін дайындалған.
Түп нұсқасын өзгертпеу шартымен рұқсат алмай-ақ, әркім қалағанынша пайдалана алады. www.islamdini.kz ® 2008-2024