Жылы сөз бен күлімдеп жүрудің маңызы
Сұрақ: Күлімдеп жүру мен жылы сөздің маңызы жайында айтып бересіз бе?
Жауап: Әһли хикмет ғұламалар былай деген:
Мұсылман жылы жүзді, ал мұнафиқ (екі жүзді) қабағын асып жүреді.
Күлімдеу – тегін, оны алған адамды шаттандырады, бергенді қинамайды.
Бақыттың кілті – күлімдеу.
Күлімдей алмайтын адам – бейшара.
Күлімдеудің жылылығында балқымайтын металл жоқ.
Күлімдей алу екі дүниенің бақытына себеп болады.
Ислам діні – сүйіспеншілік, күлімдеген жүз, жылы сөз, дұрыстық және жақсылық діні.
Достарға дұрыстықты айту керек, дұшпандарды күлімдеген жүзбен және жылы сөзбен басқару керек.
Жетістіктің сыры – күлімдеген жүз, жылы сөз және жақсы саясат. Жақсы саясат – бәрінің разы болуы деген сөз.
Дұшпандарыңа жақсылық жасаңдар, сыйлықтар беріңдер. Достарыңа ренжісеңдер, оған жақсылық жасаңдар, бір адамнан қысылсаңдар, оған күлімдеңдер. Осыларды істейтін болсаңдар рахат боласыңдар.
Бір адамның әулие екендігі жылы сөзі, жақсы мінезі, күлімдеген жүзі, жомарттығы, сөз таластырмауы, кешірімділігі және бәріне мейірімділік танытуы арқылы аңғарылады.
Жақсы мінезді адам – әдепті, аз сөйлейді, қателіктері аз, ғайбат айтпайды, Аллаһ үшін жақсы көреді, Аллаһ үшін жек көреді, аманатты сақтайды, көршілері мен достарын қорғайды. Жақсы мінезді бір кісіден жаман мінезді әйелімен қалай өмір сүріп жатқанын сұраған кезде: «Жақсы мінезді адаммен кез келген адам өмір сүре алады. Нағыз жетістік – жаман мінезді адаммен де өмір сүре білу. Оның жаман мінезіне сабыр етпейтін болсам, менің жақсы мінезді екенім қалай белгілі болады?» деді.
Хадис шәрифтерде былай делінген:
«Мүмин бауырының жанында қабағын асып тұратын адамға періштелер лағнет етеді.» (Хатиб)
«Жақсылықты күлімдеп жүретін адамдардан сұраңдар.» (Бәйһақи)
«Мүмин бауырының бетіне күлімдеп қарау садақа болып табылады.» (Ж.Сағир)
«Дін бауырына күлімдеп қарау, жақсы нәрселер үйрету, жамандық жасауының алдын алу – әрбірі жеке-жеке садақа болады.» (Тирмизи)
«Мал-мүліктеріңмен елдің бәрін разы қыла алмайсыңдар. Күлімдеген жүз және жылы сөзбен, жақсы мінезбен разы қылуға тырысыңдар!» (Хаким)
«Сәлем бергенде күлімдеген адам садақа сауабын алады.» (И.Ә.Дүнийа)
«Қайырды, жақсылықты сұлу жүзділердің жанынан іздеңдер!» (Бұхари)
«Мінезі және жүзі жақсы болған адам дүние және ахирет жақсылығына қауышады.» (Ибн Шахин)
Күлімдеп жүру
Сұрақ: «Мұсылман жылы жүзді және жылы сөзді болады» хадисі бойынша күлімдеп жүру және жылы сөз айту тек өз жынысымыздағы адамдарға ғана болу керек пе, әлде намахрем (бөтен, қарсы жыныстағы) адамдардың алдында да солай болу жаиз ба?
Жауап: Өз жынысымыздағы және махрем болған жақындарымыздың алдында күлімдеу және жылы сөз айту керек. Қарсы жыныстағы адамға жылы лебіз таныту, жылы сөйлеу және күлімдеу мүлдем дұрыс емес. Тіпті оған қарама-қарсы тұрып көзінше дұға ету, «Аллаһ разы болсын» деу де дұрыс емес. Намахрем (бөтен) болған адамға бетпе-бет дұға етуге тыйым салынғандықтан, оған сәлем беруге де тыйым салынған. Өйткені, сәлемдесу де дұғаға жатады. Біреуге күлімдеп, жылы лебіз танытып, дұға етсек, ол адам қаласа да, қаламаса да «Бұл адам, осындай мәміле танытып жатқан болса, мені жақсы көрсе керек» деп ойлайды. Жаман ниетсіз, тек Аллаһ разылығы үшін жақсы көрсе де, уақыт өте бұл сүйіспеншілік күнәға итермелейтін ғашықтыққа себеп болуы мүмкін. Осы себептен дініміз қарсы жыныстың, яғни намахрем болғандардың алдында сыпайы бола бермеуді әмір етеді. Қажетсіз сөйлесуге, бетпе-бет дұға етуге, тіпті сәлем беруге де тыйым салады.
Сайтымыздағы мәліметтер бүкіл адамзаттың пайдалануы үшін дайындалған.
Түп нұсқасын өзгертпеу шартымен рұқсат алмай-ақ, әркім қалағанынша пайдалана алады. www.islamdini.kz ® 2008-2024